Είστε από αυτούς που έχουν πολλά tabs ανοιχτά στον browser τους; Είστε από εκείνους που κοιτάζουν τα mail τους κάθε λίγο και λιγάκι; Αναρωτηθήκατε αν αυτό το κάνετε γιατί θέλετε να ορίσετε τις προτεραιότητές σας; Ή μήπως παρατηρείτε στον εαυτό σας μία αδυναμία να συγκεντρωθεί;
Αρκετό καιρό τώρα, επιστήμονες της ψυχολογίας προσπαθούν να συνδέσουν την κατάθλιψη με την online ζωής μας και πιο συγκεκριμένα, επειδή η κατάθλιψη είναι η πλέον διαδεδομένη ασθένεια στον δυτικό κόσμο, αυτό που επιθυμούν να κάνουν, είναι να φτιάξουν μία web και mobile εφαρμογή που, θα μπορεί να «παρακολουθεί» την συμπεριφορά μας κατά την διάρκεια της πλοήγησης και να μας ειδοποιεί σε περίπτωση που η συμπεριφορά μας αυτή αλλάζει με τρόπο να υποδεικνύει ότι κάτι μπορεί να μας συμβαίνει.
Η έρευνα λοιπόν, που διεξήχθη τον Φεβρουάριο και θα δημοσιευτεί στο επόμενο τεύχος του περιοδικού Technology and Society του φορέα IEEE, υπολογίζεται πως είναι η πρώτη έρευνα που δεν σχετίζει την κατάθλιψη με το περιεχόμενο που βλέπουν οι χρήστες στο internet, αλλά με τον τρόπο που σερφάρουν.
216 προπτυχιακοί φοιτητές του τεχνικού και τεχνολογικού πανεπιστημίου του Missouri στις Ηνωμένες Πολιτείες, αρχικά υποβλήθηκαν σε ένα τεστ πολλαπλών επιλογών που λέγεται «Κλίμακα Κατάθλιψης του Κέντρου Επιδημιολογικών Μελετών», το οποίο είναι το προφανές. Τα ερωτηματολόγια αυτά αποκάλυψαν πως το 30% των φοιτητών κάλυπταν τα κριτήρια εκείνα που θα ονόμαζαν κάποιον ως καταθλιπτικό (αν σας φαίνεται υπερβολικό το ποσοστό, υπολογίστε πως 10% έως 40% των φοιτητών, παρουσιάζουν κάποια στιγμή καταθλιπτική συμπεριφορά).
Έπειτα, το ΙΤ τμήμα του πανεπιστημίου, παρέδωσε στους ερευνητές τα στοιχεία της χρήσης του διαδικτύου από τους συμμετέχοντες στην έρευνα. Οι ερευνητές δεν ενδιαφέρθηκαν για στοιχεία όπως, ποιες σελίδες επισκέφτηκαν οι φοιτητές, ή σε ποιον έστελναν mails. Παρακολούθησαν τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο.
Τα ευρήματα είναι δύο και πολύ σημαντικά. Πρώτα απ’ όλα, οι ερευνητές συνέδεσαν άμεσα την βαρύτητα της κατάθλιψης των φοιτητών με το είδος της χρήσης στο ίντερνετ, που είναι γνωστό ότι κάνουν οι ασθενείς. Δηλαδή, οι έντονα καταθλιπτικοί φοιτητές, κατέβαζαν πολύ μουσική και ταινίες παραδείγματος χάριν, κάτι που κάνουν συχνότερα οι ασθενείς. Οπότε, επιβεβαίωσαν οι ερευνητές την χρήση με την ασθένεια στο δείγμα των φοιτητών τους.
Το δεύτερο σημαντικό εύρημα ήταν πως υπήρχαν συγκεκριμένες συμπεριφορές στην χρήση του διαδικτύου ανάμεσα στους συμμετέχοντες που πάσχουν από κατάθλιψη που ήταν ομοιογενείς. Το ίδιο ίσχυε και με εκείνους που είχαν «σκοράρει» χαμηλά στο «τεστ». Οπότε οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν πως τόσο οι «καταθλιπτικοί», όσο και οι μη καταθλιπτικοί, έχουν κοινές συμπεριφορές μεταξύ τους.
Ποιες είναι όμως οι κοινές συμπεριφορές ανάμεσα στους χρήστες που είναι πιθανόν να νοσούν από κατάθλιψη; Είναι η πολύ συχνή χρήση emails, για παράδειγμα. Κι αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, ο συχνός έλεγχος για emails υποδηλώνει υψηλά επίπεδα άγχους που με τη σειρά του θεωρείται ένα από τα βασικά συμπτώματα κατάθλιψης.
Επίσης, παρατηρήθηκε πως οι καταθλιπτικοί άνθρωποι τείνουν να αλλάζουν πολύ γρήγορα ανάμεσα σε εφαρμογές του Internet, όπως τα mails, το chatting και τα παιχνίδια. Η συχνή εναλλαγή δείχνει αδυναμία συγκέντρωσης που με την σειρά της, σύμφωνα με την κλασσική βιβλιογραφία, είναι σύμπτωμα της ασθένειας.
Πέρα από το γεγονός ότι μπορεί να τα διαβάζετε αυτά και να ταυτίζεστε ή να μην ταυτίζεστε σε κάποιο βαθμό, η δημιουργία μίας εφαρμογής όπως αυτή που περιγράψαμε παραπάνω, η οποία θα μπορεί να μας «χτυπήσει το καμπανάκι» όταν αλλάζει η συμπεριφορά μας στο διαδίκτυο, στο οποίο περνάμε ένα τόσο μεγάλο μέρος της ζωής μας, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη.
Ας μην ξεχνάμε πως, πέρα από την εποχή της κρίσης που περνάμε εδώ στην Ελλάδα, τα ποσοστά ασθενών με κατάθλιψη, είναι εξαιρετικά υψηλά και η κατάθλιψη είναι και μία ασθένεια που μπορεί να αντιμετωπιστεί και πρέπει να αντιμετωπίζεται.
Από την άλλη πλευρά, φανταστείτε να είστε ευαίσθητοι στο γεγονός ότι κάποιος δημιουργός εφαρμογών θα μαζεύει στοιχεία για την ψυχική σας κατάσταση. Αν είμαστε ευαίσθητη στο θέμα του DNA μας παραδείγματος χάριν, ή άλλων μας προσωπικών στοιχείων, δεν θα είμαστε εξίσου ευαίσθητοι σε αυτό; Πολλά ερωτηματικά…